[Văn mẫu học sinh] Phân tích truyện ngắn Những đứa con trong gia đình của Nguyễn Thi

[Văn mẫu học sinh] Phân tích truyện ngắn Những đứa con trong gia đình của Nguyễn Thi

Dàn ý chi tiết

1. Mở bài:

Nêu vấn đề nghị luận.

Phân tích truyện ngắn Những đứa con trong gia đình.

2. Thân bài:

Luận điểm 1: Khái quát về tác giả, tác phẩm.

Tác giả Nguyễn Thi:

+Được mệnh danh là “Nhà văn của người dân Nam Bộ”, một trong những cây bút văn xuôi hàng đầu của văn nghệ giải phóng miền Nam.

+Tuổi thơ nhiều đau khổ. Khi cha mất và mẹ thì đi bước nữa. Sống nương nhờ họ hàng.

+Dành nhiều tình yêu cho kháng chiến, cho cách mạng.

+Tác giả đa tài với nhiều thể loại sáng tác: bút kí, truyện ngắn, tiểu thuyết.

+Sáng tác của ông thường bắt nguồn từ hiện thực nóng bỏng của chiến tranh. Nhân vật trong truyện là những con người yêu nước mãnh liệt, có lòng căm thù giặc sâu sắc.

Truyện ngắn Những đứa con trong gia đình:

+ Được viết năm 1966- trong những ngày kháng chiến ác liệt khi tác giả đang công tác tại tạp chí văn nghệ Quân giải phóng.

+Kể về nhân vật Việt trong trận chiến ác liệt ở chiến trường cùng những dòng hồi tưởng về gia đình.

+Tác phẩm tiêu biểu cho văn phong Nguyễn Thi.

 Luận điểm 2: Tóm tắt truyện.

+kể lại qua hồi ức của Việt trong một lần bị thương.

+ những câu chuyện về gia đình, về má, về chị Chiến, chú Năm trước ngày tòng quân.

Luận điểm 3: Nhân vật Chiến.

Cô gái đảm đang, tháo vát và rất mực thấu hiểu hoàn cảnh.

+Ngoại hình mang  vẻ tần tảo, lam lũ.

+Luôn nhường nhịn, chăm lo cho các em thay cho má đã mất.

+Biết đặt mình vào hoàn cảnh để suy nghĩ, giải quyết các công việc từ nhỏ đến lớn trong gia đình:

•    hai chị em đều đi đánh giặc thì ai chăm em út.
•    căn nhà, ruộng cấy được thu xếp ổn thoả.
•  suy tính đặt bàn thờ má bên nhà chú Năm.

Có tinh thần gan dạ cùng với bản lĩnh cứng cỏi.

+Khi còn nhỏ đã có chiến công bắn cháy tàu giặc và được chú Năm ghi vào cuốn sổ gia đình.

+Đăng kí đi tòng quân đánh giặc với sự quyết tâm cao độ: “Nếu giặc còn thì tao mất”.

Luận điểm 4: Nhân vật Việt.

Cậu thanh niên mới lớn với nét tính cách ngây thơ, hồn nhiên.

+Khi ở nhà hay tranh giành với chị Chiến.

+Công việc gì cũng tuỳ ý, cũng ậm ừ. Việt chưa có những suy nghĩ chín chắn, trưởng thành.

+Bị thương nặng trong trận chiến với địch, không sợ chết mà sợ ma.

Có một tình yêu lớn với gia đình, đồng đội.

+Tham gia kháng chiến bất chấp hiểm nguy vì để trả thù cho cha mẹ.

+Trong giờ phút sinh tử, trong trận chiến ở rừng cao su hiểm ác, khi ngất đi tỉnh lại nhiều lần, trong tâm trí Việt là hồi ức và kỉ niệm về má, về chị Chiến, chú Năm.

+Trước khi tòng quân không quên thờ phụng làm lễ với má.

+Hay ỷ lại nhưng vô cùng thương yêu chị.

+Khi thoát khỏi nguy nan muốn viết thư cho chị Chiến nhưng không biết viết sao.

+Thương chú Năm và trân trọng chú nên gửi chú bàn thờ má, nhớ về giọng hò của chú.

+Yêu thương đồng đội, gọi đồng đội như anh em trong gia đình ruột thịt.

Người chiến sĩ dũng cảm vì sự nghiệp bảo vệ tổ quốc.

+Chưa đủ tuổi nhưng xin đi tòng quân, tranh giành với chị Chiến để được đi.

+Chiến đấu dũng cảm và lập được nhiều thành tích đáng nể.

+ trong trận chiến đấu ác liệt tại một khu rừng cao su, hạ được một xe bọc thép của địch.

+ bị thương nặng và lạc đồng đội nhưng vẫn kiên trì và luôn trong tư thế sẵn sàng chiến đấu.

Luận điểm 5: Đánh giá nghệ thuật và nội dung.

3. Kết bài:

Khẳng định ý nghĩa, giá trị của truyện ngắn trong văn học kháng chiến nói riêng, văn học Việt Nam nói chung.

Phân tích truyện ngắn Những đứa con trong gia đình

Bài làm tham khảo

Khi xưa quân Tống xâm lược nước Nam ta, Lí Thường Kiệt đã ngân vang khúc ca hào khí Nam quốc sơn hà, và đến hơn bốn trăm năm sau, tinh thần và hào khí năm xưa một lần nữa được minh chứng qua khúc hùng ca Bình ngô đại cáo. Tinh thần của lớp lớp thế hệ người Việt cứ mãi nối tiếp nhau để cùng chung tay đồng lòng bảo vệ non sông gấm vóc. Theo gót cha ông anh hùng, trong những năm tháng kháng chiến chống đế quốc và thực dân, nhân dân ta vượt lên bao gian khó để gìn giữ nền độc lập. Tinh thần và khát vọng của những người con đất Việt được ngòi bút Nguyễn Thi khắc hoạ qua truyện ngắn Những đứa con trong gia đình.

 Nguyễn Thi được mệnh danh là “Nhà văn của người dân Nam Bộ”, một trong những cây bút văn xuôi hàng đầu của văn nghệ giải phóng miền Nam. Tuổi thơ của ông chất chứa nhiều đau khổ khi không có được sự yêu thương, chăm sóc từ người cha đã sớm ra đi. Ông phải sống nương nhờ họ hàng. Tình yêu thương của ông không có nơi để giãi bày và có lẽ vì thế mà Nguyễn Thi dành nhiều tình yêu cho kháng chiến, cho cách mạng. Ông cũng là cây bút đa tài với nhiều thể loại sáng tác: bút kí, truyện ngắn, tiểu thuyết. Sáng tác của ông thường bắt nguồn từ hiện thực nóng bỏng của chiến tranh. Nhân vật thường là những con người yêu nước mãnh liệt, có lòng căm thù giặc sâu sắc.

Truyện ngắn  được viết năm 1966- trong những ngày kháng chiến ác liệt khi tác giả đang công tác tại tạp chí văn nghệ Quân giải phóng. Kể về nhân vật Việt trong trận chiến ác liệt ở chiến trường cùng những dòng hồi tưởng về gia đình có má, chị Chiến, chú Năm… Là một trong những tác phẩm tiêu biểu cho văn phong Nguyễn Thi.

Nhân vật chị Chiến hiện lên trong truyện ngắn chính là hìn hình ảnh tiêu biểu cho người con gái Việt Nam với những nét đẹp được khắc họa từ ngoại hình đến tính cách. Cô gái đảm đang, tháo vát và rất mực thấu hiểu hoàn cảnh. Ngoại hình của chị mang  vẻ tần tảo, lam lũ. Và đó cũng là chân dung ngoại hình tiêu biểu cho những người phụn nữ nông dân miền Tây nói riêng, nhân dân lao động Việt Nam nói chung. Chị cũng là người chị đúng mực: Luôn nhường nhịn, chăm lo cho các em thay cho má đã mất. Trong gia đình nhỏ ấy, chị Chiến nắm vai trò quan trọng. Chị vừa là cha, vừa là mẹ dẫu tuổi đời mới lớn. Chị phải đặt mình vào hoàn cảnh để suy nghĩ, giải quyết các công việc từ nhỏ đến lớn trong gia đình: hai chị em đều đi đánh giặc thì ai chăm em út, căn nhà, ruộng cấy được thu xếp ổn thoả, suy tính đặt bàn thờ má bên nhà chú Năm. Chính Việt cũng nhìn ra hình ảnh má trong con người chị Chiến.

Đằng sau vẻ ngoài hồn hậu ấy của chị là một tinh thần gan dạ cùng với bản lĩnh cứng cỏi. Điều đó đã được minh chứng từ tấm bé, còn nhỏ chị đã có chiến công bắn cháy tàu giặc và được chú Năm ghi vào cuốn sổ gia đình. Người phụ nữ Việt Nam trong thời chiến đều mang dáng dấp của Bà Trưng, Bà Triệu: “Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh”. Lớn lên, khi có những hiểu biết cùng những đau thương trước hi sinh của ba má, sự nheo nhóc của đàn em thơ. Chị càng ý thức được nỗi đau chiến tranh và đăng kí đi tòng quân đánh giặc với sự quyết tâm cao độ: “Nếu giặc còn thì tao mất”. Hình ảnh chị Chiến như một bông hoa đẹp nở rực rỡ giữa vùng sông nước miền Tây. Chính những dòng sông, con kênh đã đùng sóng nước và thổi lên tinh thần ý chí của người con gái ấy: hun đúc tinh thần, ý chí ngoan cường.

Nếu chị Chiến là chân dung tiêu biểu cho người phụ nữ Việt Nam thì Việt là biểu trưng cho tinh thần sắt đá của anh vệ quốc quân. Trong truyện ngắn, hình ảnh nhân vật Việt hiện ra trước hết là một thanh niên mới lớn với nét tính cách ngây thơ, hồn nhiên. Điều đó đã được minh chứng trong từng suy nghĩ,, hành động của Việt khi còn ở nhà và cả khi đã tham gia quân đội. Khi ở nhà hay tranh giành với chị Chiến. Việt tranh giành với chị có lẽ vì sự háo thắng, sự thể hiện của người đàn ông lớn nhất trong nhà lúc ấy. Việt tranh nhiều, giành nhiều với chị có lẽ cũng bởi Việt yêu thương chị. Việt muốn đi tòng quân còn muốn chị Chiến được sống yên ổn. Và dù chưa đủ tuổi nhập ngũ cũng đòi tranh đi cho bằng được. Công việc gì cũng tuỳ ý, cũng ậm ừ. Việt nghe hết theo chị gái. Căn nhà sẽ như thế nào, ruộng nương tính làm sao. Tất cả đều được đôi bàn tay chị Chiến vun vén và Việt thì không mảy may suy nghĩ như cách Việt đáp: nghe theo chị. Việt chưa có những suy nghĩ chín chắn, trưởng thành. Bị thương nặng trong trận chiến với địch, không sợ chết mà sợ ma. Sau bề ngoài trưởng thành của một cậu trai trẻ là tâm hồn trogn sáng không vướng chúa tạp niệm.

Nhưng điều đáng trân, đáng quý ở Việt là có một tình yêu lớn với gia đình, đồng đội. Việt ham gia kháng chiến bất chấp hiểm nguy vì để trả thù cho cha mẹ. Trong giờ phút sinh tử, trong trận chiến ở rừng cao su hiểm ác, khi ngất đi tỉnh lại nhiều lần, trong tâm trí Việt là hồi ức và kỉ niệm về má, về chị Chiến, chú Năm. Trước khi tòng quân không quên thờ phụng làm lễ với má. Hành động đơn giản tưởng như lẽ đương nhiên ấy lại như một lời hứa quyết tâm của Việt trước lúc lên đường. Rồi mai đây cậu sẽ tham gia chiến đấu trả thù cho ba má, để sống sao cho xứng đáng trước hi sinh oan nghiệt kẻ thù đã gieo rắc xuống gia đình cậu. Việt hay ỷ lại nhưng vô cùng thương yêu chị. Việc tranh làm mọi việc với chị phải chăng là mong muống đỡ đần được thể hiện một cách ngây ngô của Việt? Ngay khi thoát khỏi nguy nan, Việt muốn viết thư cho chị Chiến nhưng không biết viết sao. Tình cảm ruột thịt ứ ở trong lòng cậu mà chẳng thể cất lên thành tiếng qua câu chữ. Thương yêu người thân ruột thịt và còn thương cả chú Năm. Vì sự trân trọng chú nên gửi chú bàn thờ má, nhớ về giọng hò của chú. Là người em út trong quân đoàn, nhỏ bé nhưng biết yêu thương đồng đội, gọi đồng đội như anh em trong gia đình ruột thịt. Việt cũng được gọi là “thằng Tư” đầy trìu mến bởi các đồng đội.

Người chiến sĩ dũng cảm vì sự nghiệp bảo vệ tổ quốc. Chưa đủ tuổi nhưng xin đi tòng quân, tranh giành với chị Chiến để được đi. Chiến đấu dũng cảm và lập được nhiều thành tích đáng nể. Từ khi Việt còn bé cậu đã cùng chị Chiến góp sức cho quân ta đi tiêu diệt được một tàu quân giặc và được chú Năm trân trọng ghi lại trong cuốn sổ gia đình. Đến khi trở thành người chiến sĩ thực thụ, Việt chiến đấu không nề hà nguy nan. Trong trận chiến đấu ác liệt tại một khu rừng cao su, hạ được một xe bọc thép của địch.Ngay cả khi đang bị thương nặng và lạc đồng đội nhưng vẫn kiên trì và luôn trong tư thế sẵn sàng chiến đấu. Hình ảnh rừng đêm tối tăm và Việt trong sự mơ hồ do ngất đi ngất lại mãi đọng lại trong lòng bạn đọc. Đằng sau chiến công là hi sinh, là đau thương mất mát nhưng mãi một lòng thành kính hướng về tổ quốc.

Nguyễn Thi dùng hồi ức của Việt để kể về những câu chuyện trong gia đình nhỏ nhưng tinh thần ý chí không hề nhỏ. Từ điểm nhìn của Việt, câu chuyện càng trở nên chân thực, lớn lao. Ngôn ngữ kể của tác giả cũng rất đỗi gần gũi với bạn đọc, từ đó giúp người đọc có cái nhìn sâu sắc hơn về con người và chiến tranh. Mỗi một nhân vật được nói đến trong tác phẩm đều là hiện thân cho một tinh thần ý chí của con người Việt Nam. Trong khói lửa chiến tranh, đâu đâu ta cũng bắt gặp những gia đình như Việt và Chiến nhưng tinh thần chiến đấu trong họ là duy nhất cũng như cuốn sổ gia đình ghi chép những chiến công của gia đình.

Bức chân dung những người con Việt Nam anh hùng như Việt, Chiến là hình ảnh đẹp nhất của thế hệ con người Việt Nam. Dù trong chiến đấu hay trong sinh hoạt đời thường, cốt cách và tinh thần trong họ mãi tỏa sáng. Câu chữ của Nguyễn Thi không đủ để viết về những con người lớn lao như vậy. Nhưng ngòi bút của ông đã và đang dần khai phá cái đẹp cùng ấn tượng sâu sắc với mỗi thế hệ bạn đọc khi cất lên câu: Những đứa con trong gia đình.

Nguyễn Thị Thu Trang